ปั๊มน้ำหอยโข่ง (Centrifugal Pump) หรือปั๊มน้ำแรงเหวี่ยงหนีศูนย์กลาง เป็นเครื่องมือที่ถูกคิดค้นมาเพื่อการเคลื่อนย้ายน้ำตามแหล่งน้ำต่างๆ ทั้งในชีวิตประจำวัน ตามตึกอาคาร โรงงานและเครื่องจักรที่ใช้น้ำในการระบายความร้อน โดยการทำงานของปั๊มน้ำหอยโข่งนี้เกิดจากการหมุนของใบพัดทำให้เกิดแรงเหวี่ยง (Centrifugal Force) ไปผลักดันของเหลวให้ไหลไปรอบๆตามแนวเส้นรอบวงของตัวเรือนปั๊มน้ำ ซึ่งแรงเหวี่ยงนี้ทำให้จุดศูนย์กลางของใบพัดเกิดสภาวะสุญญากาศและทำให้บริเวณครีบของใบพัดมีค่าความดัน (Pressure) มากขึ้น จึงทำให้น้ำได้รับพลังงานและเกิดการเคลื่อนที่
การเลือกปั๊มน้ำสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะใหญ่ๆคือ อาคารหรือโรงงานอุตสาหกรรม และบ้านพักอาศัย ดังรายละเอียดต่อไปนี้
การเลือกปั๊มน้ำสำหรับอาคารหรือโรงงานอุตสาหกรรม
ปั๊มน้ำสำหรับอาคารขนาดใหญ่ หรือโรงงานอุตสาหกรรมนั้น จำเป็นต้องพิจารณาให้ละเอียด เนื่องจากมีขนาดใหญ่และมีเรื่องราคา และค่าบำรุงรักษา เข้ามาเกี่ยวข้อง ข้อมูลที่จำเป็นต้องทราบก่อนที่จะทำการเลือกเครื่องปั๊มน้ำมีดังนี้
- ชนิดของของเหลวที่ต้องการสูบ อุณหภูมิ
- อัตราการสูบ (Flow rate)
- ความดัน หรือความสูงที่ต้องการส่งของเหลวนั้น ๆ ขึ้นไป หรือที่เรียกว่า เฮด (Head)
- ความเร็วรอบของปั๊ม
- ข้อมูลต่าง ๆ จากผู้แทนจำหน่าย
การเลือกเปั๊มน้ำสำหรับบ้านพักอาศัย
เปั๊มน้ำสำหรับบ้านพักอาศัยส่วนใหญ่ จะเป็นชนิดสำเร็จรูป ประกอบด้วยตัวปั๊มและถังความดัน ซึ่งจะมีอยู่หลายรูปแบบ เช่น แบบที่เป็นตัวปั๊มเกาะอยู่บนถังความดัน และมีฝาครอบที่เรียกว่า “ปั๊มกระป๋อง” ตัวปั๊มจะควบคุมการทำงาน ด้วย สวิทซ์ความดัน (Pressure Switch) ซึ่งจะมีการทำงานอัตโนมัติเมื่อมีการเปิดใช้น้ำในบ้าน ความดันในท่อ จะลดลงจนถึง ค่าที่ตั้งไว้ ปั๊มก็จะทำงานจ่ายน้ำ เข้าเส้นท่อ เมื่อหยุดหรือปิดอุปกรณ์ ความดันจะเพิ่มสูงขึ้นจนถึงค่าที่ตั้งไว้ ปั๊มก็จะหยุด ทำงาน เครื่องปั๊มน้ำแบบนี้ มักมีขนาดให้เลือกไม่มากนัก เพราะผลิตมาเพื่อใช้ในครัวเรือนขนาดเล็ก ๆ จนถึงขนาดกลาง ถ้าเป็นบ้านหรืออาคารขนาดใหญ่ ต้องใช้ชุดเครื่องปั๊มน้ำแบบที่จ่ายน้ำได้มาก และสามารถเลือก ความดันได้หลายระดับ ในการเลือกปั๊มน้ำใช้ในบ้านพักอาศัย ควรพิจารณาดังนี้
- ควรเลือกปั๊มที่มีถังความดันประกอบสำเร็จเป็นชุด เพราะถังความดันจะเก็บน้ำช่วยรักษาความดันภายในท่อส่งน้ำ และมีผลให้ในขณะใช้งานปั๊มน้ำไม่ต้องทำงานตลอดเวลา จึงช่วยประหยัดการใช้พลังงานไฟฟ้า และปั๊มน้ำจะมีอายุการใช้งานนานขึ้นด้วย
- อุปกรณ์ต่าง ๆ ต้องประกอบกันมาอย่างดี มีความคงทน ไม่เป็นสนิมง่าย และมีตัวป้องกันมอเตอร์ไหม้
- เลือกกำลังมอเตอร์ของปั๊มให้เหมาะสมกับการใช้งาน เช่น ไม่เลือกขนาดกำลังมอเตอร์ที่เล็กเกินไป เพราะจะทำให้ปั๊มทำงานบ่อย สิ้นเปลืองไฟฟ้า
- การเลือกกำลังมอเตอร์ของปั๊ม หรือการเลือกขนาดของปั๊มนั้น จะเลือกซื้อตามลักษณะการออกแบบของผู้ผลิต